วิธีเลือก Beam Angle (องศาลำแสง) ของ ดาวน์ไลท์ LED ให้เหมาะสมกับพื้นที่
เมื่อพูดถึงการออกแบบแสงสว่างในพื้นที่ต่าง ๆ ดาวน์ไลท์ ถือเป็นองค์ประกอบสำคัญ แต่ปัจจัยหนึ่งที่มักถูกมองข้ามคือ องศาลำแสง (Beam Angle) ซึ่งเป็นตัวกำหนดการกระจายและทิศทางของแสงที่ปล่อยออกมาจาก โคมไฟดาวน์ไลท์ การเลือกองศาลำแสงที่ถูกต้องจึงเป็นหัวใจสำคัญในการสร้างสรรค์บรรยากาศที่สวยงามและใช้งานได้จริง
1. Beam Angle (องศาลำแสง) คืออะไร?
Beam Angle คือมุมที่แสงถูกปล่อยออกมาจากโคมไฟ ดาวน์ไลท์ led มีหน่วยวัดเป็นองศา:
- องศาแคบ (Narrow Beam Angle): แสงจะรวมตัวกันและเข้มข้นในพื้นที่เฉพาะ
- องศากว้าง (Wide Beam Angle): แสงจะกระจายออกไปในพื้นที่กว้างกว่า
2. ความสำคัญของ Beam Angle ต่อการใช้งาน โคมไฟดาวน์ไลท์
องศาลำแสงที่แตกต่างกันเหมาะกับการใช้งานที่แตกต่างกัน:
| องศาลำแสง | ประเภทแสง | การใช้งานทั่วไป |
| 10°–30° | แสงเน้น (Accent Lighting) | เน้นงานศิลปะ, เฟอร์นิเจอร์, ของตกแต่ง |
| 30°60° | แสงเฉพาะจุด (Task Lighting) | พื้นที่อ่านหนังสือ, เคาน์เตอร์ครัว, โต๊ะทำงาน |
| 60°–120° | แสงสว่างทั่วไป (Ambient Lighting) | ห้องนั่งเล่น, ห้องนอน, โถงทางเดิน, พื้นที่ขนาดใหญ่ |
3. ปัจจัยที่ควรพิจารณาในการเลือก องศาลำแสงของ ดาวน์ไลท์
เมื่อเลือก downlight โคมดาวน์ไลท์ไฟ ควรพิจารณาปัจจัยเหล่านี้:
| ปัจจัย | ลักษณะที่ควรพิจารณา | องศาที่แนะนำ |
| ขนาดและผังห้อง | ห้องใหญ่ต้องการองศากว้างเพื่อความสม่ำเสมอ, ห้องเล็กใช้องศาแคบเพื่อสร้างโฟกัส | กว้าง (60°+) สำหรับห้องใหญ่; แคบ (~30°) สำหรับห้องเล็ก |
| ความสูงเพดาน | เพดานสูงต้องการองศาแคบเพื่อให้แสงสว่างลงถึงพื้นผิว; เพดานต่ำควรใช้องศากว้าง | เพดานสูง: แคบ; เพดานต่ำ: กว้าง |
| วัตถุประสงค์การใช้งาน | แสงสำหรับทำงาน (Task) หรือแสงเน้นวัตถุ (Accent) | แคบ (40°) สำหรับแสงทำงานและแสงเน้น |
| บรรยากาศและอารมณ์ | องศาแคบสร้างความดราม่า/อบอุ่น; องศากว้างสร้างแสงที่นุ่มนวล/ทั่วไป | แคบ: อบอุ่น/มีมิติ; กว้าง: ผ่อนคลาย/ทั่วไป |
| การใช้แสงแบบผสม | ควรใช้ ดาวน์ไลท์ หลายองศาลำแสงร่วมกัน เพื่อสร้างแสงสว่างแบบมีเลเยอร์ (Layered Illumination) | ผสมผสานองศาแคบและกว้าง |
4. การเลือก Beam Angle สำหรับการใช้งานเฉพาะ
- องศาแคบ (8°–25°): เหมาะสำหรับเน้นวัตถุที่ต้องการความแม่นยำสูงสุด เช่น งานศิลปะ หรือสินค้าจัดแสดง
- องศาปานกลาง (30°–45°): เหมาะสำหรับแสงส่องผนัง (Wall Washing) หรือแสงทางอ้อม ช่วยลดความรู้สึกอึดอัดของพื้นที่ และยังคงให้เอฟเฟกต์การโฟกัสได้ดี
- องศากว้าง (50°–60°): เหมาะสำหรับแสงสว่างทั่วไปในพื้นที่ขนาดใหญ่ เช่น ห้องนั่งเล่น หรือห้องอาหาร ที่มีเพดานสูงมาตรฐาน
การเลือกสำหรับที่อยู่อาศัยและเชิงพาณิชย์:
| พื้นที่ | การใช้งานที่อยู่อาศัย | การใช้งานเชิงพาณิชย์ |
| วัตถุประสงค์ | สร้างบรรยากาศอบอุ่น ผ่อนคลาย | เน้นสินค้า, การทำงาน, หรือรายละเอียดทางสถาปัตยกรรม |
| องศาที่แนะนำ | กว้าง (60°–120°) สำหรับแสงสม่ำเสมอ | แคบ (15°–60°) สำหรับแสงที่เน้นเฉพาะจุด |
5. ตัวอย่างการเลือก Beam Angle ของ ดาวน์ไลท์
สถานการณ์: การให้แสงสว่างบนโต๊ะที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5 เมตร จากเพดานสูง 2 เมตร
- เป้าหมาย: ต้องการแสงสว่างที่สม่ำเสมอบนโต๊ะ
- โซลูชัน: ควรเลือก ดาวน์ไลท์ ที่มีองศาประมาณ 36° เพราะจะสร้างจุดแสงที่มีขนาดใกล้เคียงกับขนาดโต๊ะ (1.38 เมตร)
เคล็ดลับ: หากต้องการให้แสงเน้นเฉพาะจุดศูนย์กลางของโต๊ะ ควรเลือกองศาที่แคบลง เช่น 10° ซึ่งเหมาะสำหรับการโฟกัสเฉพาะที่
ผลิตภัณฑ์ โคมไฟดาวน์ไลท์ ยุคใหม่มักเสนอทางเลือกองศาที่หลากหลาย เช่น 15°, 24°, 36°, 60°, 75° และ 90° ทำให้ downlight โคมดาวน์ไลท์ไฟ หนึ่งตัวสามารถทำหน้าที่เป็นได้ทั้ง ดาวน์ไลท์ติดลอย หรือ ดาวไลท์ฝั่งฝ้า สำหรับแสงทั่วไป และ ดาวน์ไลท์ สำหรับแสงเน้นเฉพาะจุดได้อย่างยืดหยุ่น
